Retrospectiv N°2 
Marcel De Cleer February 27 - March 28, 2025
View Edition

When I imagine Marcel de Cleer's facial expression upon reading the title "Retrospective N°2" a grin proves difficult to suppress. His previous retrospective contained only 3 works. Marcel De Cleer doesn't let himself get rushed, or just barely, with a lot of misbehaving, fussing and fumbling!

Introduction by Dennis Tyfus.

    Foor Marcel

Vergeet Hoe Danny De Vos zichzelf  een aantal keer van een trap gooide in het ICC, hoe Chris Burden in een gallerij in de schouder werd geschoten of hoe je zelf de kleren van Yoko Ono kon wegknippen tijdens haar 'Cut Piece" performance in 1964!
Zonder dat het ergens met veel tam tam, vliegers of drukwerk wordt aangekondigd kan je sinds 21 jaar wekelijks enkele keren per week, op vaste momenten, gratis naar een performance gaan kijken van een veel radicalere kunstenaar, Marcel de Cleer.
Dit allemaal in Café De Kat, een kleine bruine kroeg die net maar amper Ginette Malpied overleefde, doch twee wereldbranden trotseerde.

Hoewel het hier gaat om duratie performances, die wekelijks op vaste dagen doorgaan, tussen circa 17 u in de namiddag en 2uur des nachts, is het zeer de vraag wiens uithoudingsvermogen tijdens deze performances op de proef wordt gesteld. Dat van de kunstenaar zelf, of dat van een soms nietsvermoedend publiek. Het is ook niet altijd duidelijk wie de performer en wie het publiek is, en achteraf wordt er meestal gezucht dat als je dat nog weet je er zeker niet bij was, net zoals op het concert van Joy Division in de king kong, of pink floyd in het pannenhuis.

Een deel van de fin de fleur van de Antwerpse avant garde vertoont zich niet op deze avonden, Of 1 keer en dan nooit meer. waarschijnlijk uit angst beschimpt te worden, of omdat er een fellere lamp op Marcel schijnt dan op de bezoekende kunstenaar wiens haring er niet "braait". Je kan als zelfzekere kwal met natte krulletjes in De Kat komen aanwaaien en er op een mentale wachtlijst terecht komen, tot je een beetje nederig bent, met enkele blikken wordt je ter plaatste door Marcel opgeruimd.

Een bezoek aan Marcel's performances is dan ook een ego verlagende ervaring. 
je kan als het ware gewoon iets gaan drinken met vrienden, en er door Marcel zijn uitgekozen om deel te nemen aan 1 van zijn even uitmuntende als uitputtende performances, en als die eer u te beurt valt zitten uw vrienden gegarandeerd op zijn andere hand het proesten te onderdrukken.

Café De Kat heeft al meer dan een eeuw een vast publiek, en een niet stijl gebonden stijl waaraan je eigen stijl bij aankomst dient te worden aangepast. 
Het is er klein, maar je kan er alleen zijn indien nodig, hoewel dat moeilijker en moeilijker wordt als je deel bent geworden van de wekelijkse Marceliaanse waanzin. Als zijn vast publiek voor de verandering eens aan een tafeltje gaat zitten in plaats van voor zijn neus aan de tapkast, is de sfeer er te snijden.  
Er werden al voor minder klanten door het venster gegooid, DJ's gepest, Oscars in de vriezer bewaard, tip terug gegooid, met samourai zwaarden gezwaaid of geld opgehaald om de waard voor goed naar Peru te sturen

Een performance van Marcel De Cleer beschrijven is eigenlijk onmogelijk, misschien omdat ze nooit stoppen en dus allesomvattend zijn. Wij hebben het geluk gehad om hem ook als bovenbuur te hebben meegemaakt bij Ercola, waardoor je toch een soort bijzondere inkijk in iemand's leven krijgt. Hij ontkent dat nog steeds met klem, en zegt daarover dat wij ONDER hem woonden en hij niet boven ons. We hoorden hem daar naar ontploffingen kijken op een gigantische televisie, en wanneer hij kuiste klonk dat alsof er een tiental mannen van zijn karuur met alle  huisraad aan het sumoworstelen waren op een dunne kartonnen vloer in een ruimte zo groot als de gemiddelde badkamer. We hoorden hem tegen zichzelf praten ECHT WAAR of "ooo echt waar",  ook telefonisch tegen of met Frieda, met wie hij sinds hij op de academie zat een onafwendbaar duo vormt. Als Marcel en Frieda ergens zijn staat de tent in brand, wordt het behang van de muren getrokken, de dj beschimpt, de buitenwipper afgeleid, de boel in gang gedanst, de tuin omgespit, de gang opgeruimd, en alles opgesnoven behalve de sfeer, kortom beide projectielen zijn ongeleid!

Als 12 jarige was Marcel reeds hoofd van het feestcommitée in jeugdhuis 80 in brasschaat,  het bescheten dorp in de rand waar het gezin Marcel zich ophield in het enige arbeidershuisje in het dorp. Hij dronk daar al tripels op die leeftijd en de dokter schreef zaken voor die gabbers in de jaren 90 ook op illegale wijze gebruikten om enkele dagen wakker te kunnen blijven. ADHD moest nog worden uitgevonden maar waarschijnlijk is Marcel patient zero. Marcel is toen al de plezantste aan tafel, slimmer dan zijn leerkrachten, instant in het reine met een geaardheid waarvoor nog betoogd moest worden en vroeg gefascineerd door de surrealisten. Marcel heeft geen enkel geduld, met niks of niemand behalve dan met de extreem meticuleuze werken die we hier vandaag zien hangen. Al zijn eigen zinnen worden gevormd zonder er op voorhand over na te denken. Daardoor zijn ze meestal nogal acuraat. ik heb het altijd wonderlijk gevonden dat de meeste mensen eigenlijk alles van hem pikken. Om goth weet welke reden komt hij weg met dodelijke eerlijkheid.  

Er zijn in de laatste 60 jaar al wel wat mensen gepasseerd die ideeën hadden voor Marcel, mensen die bv vonden dat hij een stand up commedian moest worden, Ivo Van Hoof die in hem een ideale hoofdrolspeler zag, Klanten in De Kat die vruchteloos wachten op de zelfde fratsen van de week daarvoor, mensen die hem uitnodigden om te komen eten, om dan daar aan tafel ook de clown te komen uithangen, maar zo werkt het niet.

Hij heeft wel eens meegespeeld in kortfilms van Bie Boeykens, decors gemaakt voor god weet wie en uren op sets gewacht tot het zijn beurt was, maar hij kon daar eigenlijk niet snel genoeg weg zijn. Je kan die Marcel niet zomaar in je eigen project inplannen, Marcel kan enkel spontaan opereren, hij kan geen verwachtingen verdragen en hoewel hij zelf voor behoorlijk wat chaos kan zorgen is alles wat hij doet in een soort strak overzicht gegoten. Hij wordt dan ook al een carrière lang misbegrepen, dat kan ook moeilijk anders, want veel mensen die geconfronteerd worden met Marcel's performances hebben geen idee van de toegewijde rust waarmee hij maakt wat vandaag op een tweede retrospectieve wordt getoond bij CASSTL . Sinds de jaren 80 is zijn werk echter overal, aangezien hij toen iedereen kende  heeft hij het toen ook gewoon aan iedereen uitgedeeld. Van gigantische beelden, blikken, stenen en plasteren sculpturen tot grote en kleine schilderijen, intimiderende zelfportretten, collages en tekeningen. Hier en daar kom je die dingen op publieke plaatsen tegen, zoals in het ondertussen gesloten restaurant De Lids, of restaurant Mampoko waar een stuk uit een gigantisch doek de linker muur siert.

 JAJA en Nee is Marcel's bekendste werk, een editie die hij begin 2000 voor De Kat maakte, en die hij daar ook zelf terug heeft gestolen toen de eigenaar het te veel uithing. Een eindeloze editie in de vorm van zo'n opgekruld perkament dat boven de deur hangt in vele vlaamse huiskamers. een werk dat zowel de sfeer in cafe de kat als Marcel's eigen karakter mooi weergeeft en gelijk ook relativeerd.
Als je maar half oplet is het net als bij de ongeveer gelijknamige editie van Joseph Beuys zo dat JAJA en Nee het enige is wat er overblijft wanneer je naar een met medemensen gevulde ruimte luistert en er woorden in tracht te ontwaren.

Over de hemel, de hel en alles daartussenin kunnen we het dra bij een kelk gerstennat hebben, Zelf houd ik me nederig beschikbaar voor de onvermijdbare kritiek op deze tekst van Marcel zelf,  en kijk ik reeds gulzig uit naar retrospective 3!

Je vriend
DT

More Information